Mối Quan Hệ Giữa Thanh Thiếu Niên và Thế Giới Ảo: Sự Mất Niềm Tin Vào Nội Dung Trực Tuyến

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI) đã làm thay đổi cách mà thanh thiếu niên tương tác với thông tin trực tuyến. Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng nhiều thanh thiếu niên không còn tin tưởng vào những gì họ thấy trên mạng xã hội như trước nữa, khi mà nội dung giả mạo ngày càng trở nên tinh vi hơn.

Thanh Thiếu Niên Ngày Nay Không Còn Tin Tưởng Vào Nội Dung Trực Tuyến

Mary Ruskell, một người viết bài cá nhân cho CNN, chia sẻ rằng bạn cô, Sammy, đã cho cô xem một video về một con capybara – loài gặm nhấm lớn nhất thế giới – trôi nổi trong bể bơi, làm người xem cảm thấy như nó đang bơi như con người. Trong quá khứ, Ruskell sẽ chấp nhận ngay điều này như một sự thật không thể bàn cãi. Nhưng giờ đây, cô lại rất hoài nghi.

Theo một nghiên cứu mới từ Common Sense Media, thanh thiếu niên từ 13 đến 18 tuổi ngày càng tỏ ra không tin tưởng vào nội dung trực tuyến mà họ tiếp nhận. Sự phát triển của AI sinh ra, loại trí tuệ nhân tạo có khả năng tạo ra hình ảnh, văn bản và video, đã khiến việc tạo ra nội dung giả trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Ruskell cùng bạn bè bắt đầu nhận thức được sự gia tăng của các hình ảnh tạo ra bởi AI trên các nền tảng truyền thông xã hội.

Nỗi Lo Lắng Trước Sự Khó Phân Biệt Giữa Thực và Giả

Nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 46% thanh thiếu niên đã từng hoặc nghi ngờ bị lừa dối bởi nội dung trực tuyến, trong khi 54% đã nhìn thấy hình ảnh “thật nhưng gây hiểu lầm”. Dữ liệu này được thu thập bởi Ipsos Public Affairs trên cơ sở khảo sát đại diện quốc gia từ tháng Ba đến tháng Năm năm 2024, bao gồm phản hồi của 1.045 người trưởng thành là cha mẹ hoặc người giám hộ của các thanh thiếu niên.

Mặc dù có nhiều thanh thiếu niên khẳng định rằng họ chưa từng bị lừa dối, nhưng Ruskell nghi ngờ rằng họ chỉ đơn giản là chưa nhận ra rằng mình đã bị đánh lừa bởi những hình ảnh do AI tạo ra. Robbie Torney, giám đốc chương trình AI của Common Sense Media, cho biết: “Nhiều trẻ em không nhìn thấy các lỗi mà họ không được đào tạo để phát hiện. Việc nhận thức rằng các phương tiện chúng ta tiêu thụ có thể bị chỉnh sửa, thay đổi hoặc thậm chí là giả mạo là điều rất cần thiết.”

Xu Hướng Gia Tăng Hoài Nghi

Ruskell chia sẻ rằng hơn 70% thanh thiếu niên khảo sát thừa nhận rằng trải nghiệm về nội dung hình ảnh gây hiểu lầm đã ảnh hưởng đến cách mà họ nhìn nhận độ chính xác của thông tin. Trước đây, cô thường xuyên chấp nhận hình ảnh như một sự thật không thể chối cãi, nhưng giờ đây, sau nhiều lần thất vọng với những bức ảnh lịch sử giả mạo, cô bắt đầu nghi ngờ mọi thứ.

Cô nói: “Kể từ lớp ba, tôi đã được cảnh báo về việc kiểm tra nguồn gốc và không tin mọi thứ mình đọc. Tôi đã trở nên nghi ngờ thông tin trên internet trong nhiều năm, nhưng cái đã thay đổi là niềm tin vào hình ảnh. Việc nhìn thấy không còn là tin tưởng nữa.”

Hình Ảnh Là Phương Tiện Giao Tiếp Chính

Đối với nhiều thanh thiếu niên, việc giao tiếp chủ yếu diễn ra qua hình ảnh và video. Memes trở thành một hình thức giao tiếp độc đáo. Chia sẻ một bài đăng thú vị trên Instagram hay một video hài hước không chỉ thể hiện bạn hiểu sở thích của bạn bè mà còn mang tính kết nối sâu sắc.

Mặc dù không phải là người sử dụng mạng xã hội nặng nề, Ruskell vẫn tiếp xúc với hàng trăm hình ảnh mỗi ngày. Những thanh thiếu niên khác sử dụng Instagram hoặc TikTok nhiều hơn có thể tiếp xúc với hàng nghìn hình ảnh. Khi mà những “hình ảnh” này có thể chỉ là sản phẩm của máy móc, hoàn toàn không liên quan đến thực tế, thì thanh thiếu niên sẽ đặt niềm tin vào đâu?

Tình Trạng Mất Niềm Tin Lan Tỏa Đến Cuộc Sống Thực

Điều đáng lo ngại là tình trạng thiếu tin tưởng này không chỉ xảy ra trong môi trường trực tuyến mà còn lan tỏa vào đời sống thực của thanh thiếu niên. Các nghiên cứu cho thấy thanh thiếu niên hiện nay có lòng tin thấp đối với các tổ chức như chính phủ và truyền thông. Sự nghi ngờ đối với thế giới xung quanh trở nên phổ biến. Ruskell nghe được nhiều câu nói như “Có thể họ đã làm vậy” hay “Tôi không tin điều đó” về bất cứ thứ gì, từ sách giáo khoa đến tin tức.

Nhiều bạn học của cô bày tỏ sự hoài nghi không chỉ về thông tin mà còn về quyền lực và sự thật xung quanh. “Nếu thanh thiếu niên không còn tin tưởng vào những gì họ đọc, nghe hay thấy trên mạng, thì tại sao họ lại tin vào bất kỳ điều gì khác?” Ruskell đặt câu hỏi.

Giải Pháp Nào Cho Tình Trạng Này?

Theo nghiên cứu của Common Sense, 74% thanh thiếu niên đồng ý rằng nội dung do AI tạo ra nên có cảnh báo rõ ràng rằng nó có thể gây hại, thiên lệch hoặc sai lệch. Hơn 73% muốn các nội dung do AI tạo ra được gán nhãn hoặc đánh dấu nguồn gốc. Ruskell cho rằng yêu cầu này xuất phát từ sự mất niềm tin vào những gì họ thấy.

Torney nhấn mạnh: “Sự gia tăng hoài nghi đối với AI phản ánh những thách thức lịch sử với kiến thức truyền thông. Giống như chúng ta đã học cách đánh giá các phương tiện truyền thông truyền thống bằng cách tự hỏi ‘ai đã tạo ra điều này?’ và ‘tại sao nó được tạo ra?’, chúng ta cũng phải áp dụng những kỹ năng tư duy phản biện tương tự đối với nội dung do AI tạo ra.”

Hệ Lụy Của Sự Mất Niềm Tin

Sự mất niềm tin không chỉ gây ra sự cô đơn cho thanh thiếu niên mà còn có thể dẫn đến sự lo âu và trầm cảm. Nếu sự hoài nghi này tiếp tục kéo dài, tương lai có thể chứng kiến một thế hệ ngày càng cá nhân hóa hơn và các kết nối giữa người với người ngày càng nông cạn. Ruskell lo lắng rằng nếu sự nghi ngờ trở thành mặc định trong cuộc sống, thì việc xây dựng những mối quan hệ đáng tin cậy trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Tóm lại

Sự phát triển của AI đã khiến thanh thiếu niên phải đối mặt với một thực tế mới: sự phân biệt giữa thực và giả ngày càng trở nên khó khăn hơn. Mặc dù nhiều người trong thế hệ này tìm kiếm giải pháp cho sự mất niềm tin, nhưng việc xây dựng lại lòng tin vào thông tin trực tuyến và cả đời sống thực sẽ cần một hành trình dài phía trước.

Admin