Việc gán nhãn ảo cho nội dung được tạo ra hoặc chỉnh sửa bằng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể là một biện pháp hiệu quả để thông báo người dùng về tính xác thực của thông tin. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng giải pháp này không đơn giản như tưởng tượng.
Khó khăn trong việc gán nhãn AI
Marina Cozac, phó giáo sư marketing và luật kinh doanh tại Trường Kinh doanh Villanova, nhận định: “Mặc dù việc gán nhãn cho nội dung AI nghe có vẻ hợp lý, nhưng những phát hiện từ nghiên cứu đang nổi lên lại rất đa dạng.” Cô nhấn mạnh rằng, lịch sử đã chứng minh việc sử dụng nhãn cảnh báo trên các sản phẩm như thuốc lá nhằm thông báo rủi ro cho người tiêu dùng không phải lúc nào cũng hiệu quả.
Cozac cho biết thêm: “Nhãn có thể hiệu quả trong một số trường hợp, nhưng chúng không bao giờ hoàn hảo và có nhiều câu hỏi chưa được trả lời về tác động của chúng.”
Nội dung AI: Cần nhãn hay không?
Iavor Bojinov, giáo sư tại Trường Kinh doanh Harvard, cho rằng đối với văn bản tạo ra bằng AI, không cần thiết phải có nhãn cảnh báo vì nó thường phục vụ mục đích chức năng và không gây ra rủi ro deception mới. Ngược lại, đối với hình ảnh và video cực kỳ chân thực, ông cho rằng cần có thông điệp khẳng định rằng chúng đã được tạo ra hoặc chỉnh sửa bằng AI. Ông nhấn mạnh sự quan trọng của tính minh bạch để tránh nhầm lẫn hoặc lạm dụng.
Theo Cozac, mục tiêu của nhãn cảnh báo là cảnh báo người dùng rằng thông tin có thể không xác thực hoặc đáng tin cậy, từ đó khuyến khích họ đánh giá một cách nghiêm túc nội dung trước khi tin tưởng vào nó.
Philip Moyer, CEO của Vimeo, chỉ rõ rằng sự gia tăng của deepfake và các phương tiện truyền thông được tạo ra bằng AI đã làm khó khăn hơn trong việc phân biệt giữa thực và giả. Ông nói: “Bằng cách gán nhãn nội dung do AI tạo ra và công khai nguồn gốc của nó, chúng ta có thể giúp chống lại việc lan truyền thông tin sai lệch và duy trì lòng tin và tính minh bạch.”
Hỗ trợ cho người sáng tạo nội dung
Moyer cũng nhấn mạnh rằng chính sách gán nhãn sẽ hỗ trợ các nhà sáng tạo nội dung, giúp họ duy trì khả năng sáng tạo cũng như quyền lợi cá nhân của mình, đồng thời giữ vững sự tin tưởng của khán giả. Ông cho rằng nhãn “được tạo ra bởi con người” sẽ trở thành một dấu hiệu đặc biệt, tương tự như cách mà đồ thủ công được gán nhãn “thủ công”.
Nhãn tổ chức hay bắt buộc?
Moyer khẳng định rằng nhãn nên là điều bắt buộc nếu nội dung mô tả một người thật nói hoặc làm điều gì đó mà họ không từng nói hay làm, thay đổi hình ảnh của một sự kiện hoặc địa điểm thực tế, hoặc tạo ra một cảnh sống động không xảy ra. Ngược lại, không cần nhãn cho nội dung rõ ràng không thực tế, hoạt hình, hoặc chỉ sử dụng AI với sự trợ giúp nhỏ.
Abhishek Karnik, giám đốc nghiên cứu và phản ứng mối đe dọa tại McAfee, nhấn mạnh rằng người tiêu dùng cần các công cụ không phụ thuộc vào việc kẻ xấu làm điều đúng đắn để giúp xác định đâu là thật và đâu là giả. Ông cho rằng nếu các công ty lớn cùng nhau triển khai và thực thi các cơ chế này, điều đó sẽ góp phần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.
Định dạng nhãn và các giải pháp khác
Karnik cho biết định dạng của các nhãn chỉ ra nội dung do AI tạo ra cần dễ nhận biết nhưng không gây rối. Các nhãn có thể khác nhau tùy theo loại nội dung hoặc nền tảng mà nội dung được gán nhãn xuất hiện. Theo ông, bên cạnh các tuyên bố, watermark và metadata cũng có thể cung cấp các lựa chọn khác để xác thực nội dung do AI tạo ra.
Ông cũng cho rằng việc xây dựng các giải pháp không thể bị thao túng và các chính sách lâu dài để đảm bảo tính xác thực, toàn vẹn và không thể chối cãi sẽ là chìa khóa.
Tương lai của nghiên cứu nhãn nội dung AI
Cozac cho biết có nhiều cơ hội cho nghiên cứu trong tương lai về nhãn cho nội dung AI. Bà nhấn mạnh rằng nghiên cứu gần đây chỉ ra mặc dù một số tiến bộ đã đạt được, vẫn còn nhiều việc cần làm để hiểu cách thiết kế nhãn khác nhau, ngữ cảnh và các đặc điểm khác ảnh hưởng đến hiệu quả của chúng. Bà kết luận: “Đây là một chủ đề thú vị và kịp thời, với nhiều không gian cho nghiên cứu và những hiểu biết mới để giúp tinh chỉnh các chiến lược chống lại nội dung do AI tạo ra và thông tin sai lệch.”
Tóm lại, việc gán nhãn cho nội dung do AI tạo ra có tiềm năng lớn để tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu thông tin sai lệch, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cần được giải quyết.